Manastir Fenek
- Opština: Surčin
- Pozivni broj: ( + 381 ) 11
Manastirski kompleks smešten je u ravničarskom delu donjeg Srema, zapadno od Beograda, blizu reke Save, nedaleko od sela Jakova.
Istorijski i duhovno, manastir Fenek je najznačajnije mesto u Donjem Sremu. Svetinja koja se u sremskoj oranici beli kao anđeo zaštitnik.
Jedan je od fruškogorskih manastira, ali kao da se izdvojio u susret i na pomoć svom stradalom narodu koji je bežeći od turskog zuluma, preko Save, tražio utočište u kome će ostati u svojoj veri i naciji.
Čine ga: crkva sa zvonikom, konaci sa tri strane crkve i kapela podignuta izvan južnog konaka.
Posvećen je Svetoj Petki, velikoj srpskoj mučenici, prepodobnoj materi Paraskevi koja je živela u desetom veku. Njene mošti koje su boravile u Feneku, od Bajazita je 1398. u gradu Seru izmolila carica Milica i prenela ih 8. avgusta u srpsku zemlju. Tim danom se veliki svet sleže u manastir.
U vreme buđenja nacija, misija manastira Feneka je bila nepoželjna za države pod čijom upravom se nalazio, pa je rušen i ismevan ( tako mu se i zadržalo ime koje ga je možda spaslo od totalnog uništenja; Fenek na mađarskom jeziku znači dno ili zadnjica ) ali srpski narod ga je obnavljao kao svoje biće. Imao je velike konahe, preko 700 jutara zemlje i dosta ” blaga ” . Jedan od prvih igumana i prvi istoričar Feneka, Vićentije Rakić kazuje da je manastir podignut ne kasnije od 1574. godine.
Po predanju, osnivači su u drugoj polovini XV veka Stefan i Angelina Branković. U Feneku su se 1788. godine sastali knez Aleksa Nenadović i austrijski car Josif.
U njemu su 1813. godine mesec dana boravili Karađorđe i njegov sin Aleksa, a od sloma Prvog srpskog ustanka pa do 1815. godine u njemu su boravili studenički kaluđeri s moštima Stefana Prvovenčanog. Zabeležen je i Karađorđev susret sa protom Matejom Nenadovićem.
Pomagao je manastir Fenek Srbiji kad su se u istoriji nacionalni identiteti branili oružjem. A obrazovano mlado bratstvo, verom i vaspitanjem, pomaže i danas kada su u svetu oružja prestižnosti nevidljiva, a možda čak i ubojitija.
Sadašnji hram podignut je u 18 veku. Planove je izradio i njima rukovodio gradski zidarski, majstor Zemuna, Maurilijus Rabl. Ikonostas je izradio novosadski drvorezbar Aksentije Marković 1798, a ikone na njemu radio je pančevački slikar Petar Radosavljević.