Velika Plana

Kada autoputem ili železnicom od Beograda krenete na jug, na 90 – om kilometru naći ćete se u Velikoj Plani, središtu i sedištu istoimene opštine.U trinaest naselja na 345 kvadratnih kilometara u njoj živi nešto preko 51.000 stanovnika i spada u red najgušće naseljenih opština u Srbiji.

Opština Velika Plana ima izuzetno povoljan geografski položaj jer se nalazi u centralnom području republike Srbije. Smeštena je jednim delom u plodnoj moravskoj dolini, a drugim delom na brežuljcima Šumadije.
U dužini od oko 36km. “ presečena “ je vodenim tokom reke Velike Morave, nekadašnjim “ Carigradskim drumom “ , savremenim autoputem i magistralnom železničkom prugom.

U neposrednom okruženju su značajni industrijski, trgovački, kulturni i turistički centri.
U motelima “ Lozovička česma “ , “ Krnjevo “ , “ Plana “ i “ Stari Hrast “ , te hotelu “ Plana “ u Velikoj Plani gostima se može ponuditi oko 600 ležaja. Uz goste u tranzitu, navedeni objekti veoma su pogodni, za lovce, organizatore seminara, sportiste, školske ekskurzije i druge goste.

Uz bogato lovno područje, terene za male sportove, velike kongresne sale, otvorenog olimpijskog bazena, sportsku dvoranu i fudbalski stadion u gradu, te reku Veliku Moravu gosti mogu obići veoma značajne kulturno – istorijske spomenike.
U okruženju opštine Velika Plana, do 70 km. nalazi se čitav niz značajnih kulturno – istorijskih spomenika, prirodnih znamenitosti, muzeja, galerija i drugih destinacija, što vaš boravak u ovom kraju Srbije može učiniti sadržajnijim i potpunijim.

Velika Plana se prvi put, u pisanim dokumentima, pojavljuje 1724.godine pod imenom Plana i kao naselje razvijala se uz “ Carigradski put “ . Za vreme austro – turskog rata je teško nastradala, a istu sudbinu doživela je i 100 godina kasnije u doba Kočine krajine. U XIX veku smatrana je najvećim selom u Srbiji, a status varošice dobija 1924.godine. Veći razvoj doživljava izgradnjom železničke pruge Beograd – Niš 1884.godine. Prva klica industrijskog razvoja u Velikoj Plani nastaje u zanatskim radionicama, mlinovima, vunovlačarama i klanicama. Kelnska firma “ Klefiš “ u leto 1889.godine podiže prvu klanicu, a nedugo zatim bečka firma “ Švojs i Šumaher “ podiže još jednu veliku klanicu. Obe klanice postaju snažni izvoznici mesa u Zapadnu Evropu. Velika Plana, zbog svojih klanica, u to vreme postaje poznata kao “ Srpski Čikago “ .

Popisom komisije sreza jaseničkog od 30.avgusta 1863.godine Velika Plana ima 300 domaćinstva u kojima živi 873 muških i 829 ženskih duša. Prema popisu iz 2002.godine Velika Plana ima 5403 domaćinstva.
Gradska biblioteka je osnovana 1949. godine pod nazivom “ Tanasije Mladenović “ , a ime “ Radoje Domanović “ dobila je 1954.godine. Od 1981. godine preselila se u sopstvenu zgradu, koja je podignuta u čast boraca palih za slobodu u Prvom i Drugom svetskom ratu. Dan biblioteke je 4. februar. Bibliotečki prostor je 840 m2. Knjižni fond 50.000 knjiga iz svih oblasti. Prosečan broj čitalaca godišnje je 1300.

Priznanja i nagrade: Surepova nagrada zajednice matičnih biblioteka Srbije 1987.godine, povelja “ 14. decembar “ zajednice matičnih    biblioteka.