Zrenjanin

ZNAČAJNI DATUMI :

– Prvi put se pominje kao selo 10. jula 1326. godine pod imenom Bečkerek.

– Prvi vašar održan je 1331. godine.

– Bečkerečka tvrđava izgrađena je 1528. godine, a srušena je 1701. godine

– Prva osnovna škola osnovana je 1722. godine .

– Prva fabrika – pivara osnovana je 1745. godine.

– Prva bolnica osnovana je 1769. godine.

– Prva apoteka osnovana je 1784. godine.

– Požarom 1807. godine uništen je gotovo čitav grad.

– Pozorišna zgrada podignuta je 1839. godine.

– Prva banka osnovana je 1844. godine.

– Prva štamparija osnovana je 1847. godine.

– Prve lokalne novine izašle su 1851. godine.

– Prvi foto – atelje otvoren je 1854. godine.

– Srpska čitaonica osnovana je 1864. godine.

– Prvi parni mlin podignut je 1867. godine.

– Prva pruga normalnog koloseka kroz grad je prošla 1883. godine.

– Godine 1886. u dvorištu županijske zgrade izgrađena je prva električna centrala.

– Prva srednja stručpna škola, Viša trgovačka škola, osnovana je 1895. godine.

– Električno osvetljenje u gradu uvedeno je 1896. godine.

– Od 18. februara 1935. godine nosi naziv Petrovgrad.

– Istorijski arhiv osnovan je 1945. godine.

– Od 2. oktobra 1946. godine nosi današnji naziv Zrenjanin.

 

ISTORIJA

Na području današnjeg grada, na begejskim meandrima začet je život još u praistorijskim vremenima. Grad se kao naselje prvi put pominje u prvoj polovini XIV veka, 1326. g. pod nazivom Bečkerek. Ovo ime nosi šest vekova sa različitim varijantama izgovora u zavisnosti od toga ko je vladao ovim prostorima. Od malog, seoskog staništa, razvojem zanatstva i trgovine, postaje grad već sredinom 18. veka. Od tada u duši grada bečkerečkog bije srce srednje Evrope i sveta. Grad nije samo sinonim za zemljoradničke poslove i aktivnosti, već se osnivaju i druge ustanove, štampaju se novine na više jezika, razvija se školstvo, kultura i umetnost.

Godine 1935 grad dobija naziv Petrovgrad, po kralju Petru I Karađorđeviću. Današnje ime Zrenjanin, dobija nakon II svetskog rata, po narodnom heroju Žarku Zrenjaninu.

Ovo je prostor na kome su se kroz istoriju ukrštali putevi i karavani, žetve i požari, vojske i crkve. Mesto na kome su se u raznim seobama i kolonizacijama, sve do današnjih dana susretali putevi mnogih naroda, koji su možda zastajali da predahnu na svom putu, ali vrlo često ostajali, vezani za ovu plodnu ravnicu.

To pokazuje činjenica da danas na prostoru opštine Zrenjanin, živi preko 20 nacionalnih entiteta od kojih su najbrojniji Srbi, a od nacionalnih manjina Mađari, Rumuni, Slovaci, Bugari, Rusini i dr.

 

GEOGRAFSKI POLOŽAJ

Opština Zrenjanin se nalazi u Vojvodini, u središnjem delu Banata koji pripada Republici Srbiji.

Obuhvata površinu od 1. 326 km2 i po teritorijalnom prostranstvu druga je opština u Republici Srbiji. Opštinu čine grad Zrenjanin i 21 naseljeno mesto. U opštini živi oko 133. 000 stanovnika, a grad Zrenjanin ima oko 80. 000 stanovnika. Grad Zrenjanin je administrativni, politički, ekonomski, obrazovni, kulturni i zdravstveni centar srednjeg Banata i predstavlja središte Srednjebanatskog okruga.

 

 

STARO JEZGRO GRADA

Nezaobilazni faktor turističke ponude Zrenjanina su kulturno – istorijski spomenici i kulturne ustanove .

Staro jezgro grada čini skup sačuvanih građevina, javnih i stambenih objekata od kojih je većina podignuta u XIX i početkom XX veka.  Svaka zgrada pojedinačno ili kao deo ambijentalne celine nosi pečat uspona i razvoja grada i odslikava društveni položaj njihovih vlasnika.

Svakako najznačajnija od svih po kojoj je grad prepoznatljiv jeste Gradska kuća, zgrada SO Zrenjanin pod čijim se krovom gotovo dva veka donose sve Značajnije odluke vezane za funkcionisanje grada i regiona. Nastala je na temeljima bivše Веčkerečkе tvrđave, koja je na ovom prostoru postojala od 1528 – 1701. g.

Današnje barokno zdanje podignuto je u periodu 1816 – 1820. g. U njenoj blizini je takođe značajna zgrada, nekadašnja finansijska palata, građena krajem XIX veka u kojoj se nalazi Narodni muzej.

Narodno pozorište ‘Toša Jovanović postoji od 1839 – te godine i jedno je od najstarijih u bivšoj Jugoslavijj. Ima tri scene: dramsku, lutkarsku i kamernu.

U istoj zgradi je i Savremena galerija osnovana 1964. g. Na gradskom trgu nedavno je postavljen spomenik Kralju Petru I  Karađorđeviću izrađen po uzoru na spomenik koji je postojao na tom mestu od 1928.  do 1941. g. kada je grad nosio ime Petrovgrad.