Nova Varoš

Nova Varoš ( 953 m.n.v ) nalazi se u Jugozapadnoj Srbiji, na krajnjem jugu Zlatiborskog okruga.

Opština Nova Varoš prostire se na površini od 584,41 km i broji 19. 982, a sam grad 10.335 stanovnika.

Kroz Novu Varoš prolazi magistralni put – Crnogorsko Primorje. Povezan je asfaltnim putem sa susednim opštinskim centrima: Prijepoljem, Pribojem, Sjenicom,  Ariljem, Čajetinom i Užicem.

KRATAK ISTORIJSKI PREGLED

Na ovom prostoru u praistoriji su živeli Autarijati, Skordisci i tračka plemena. Za vreme vladavine Oktavijana Avgusta, novovaroški kraj je pao pod rimsku vlast kada je počeo proces romanizacije koji nije bio do kraja sproveden.

U kasnijem periodu ovaj prostor je pripadao Vizantiji, potom srpskoj srednjovekovnoj državi Raškoj. Pre formiranja Srpske autokefalne crkve, novovaroški kraj je u crkvenom pogledu spadao pod vlast raške episkopije, čije je sedište bilo i u crkvi Svetih apostola Petra i Pavla, kod današnjeg Novog Pazara. Srednjovekovni podaci o novovaroškom kraju su fragmentarni i malobrojni. Treba istaći da su srednjovekovni karavani prolazili kroz novovaroški kraj, a do danas ostali su sačuvani ostaci nekoliko utvrđenja za koje postoje indicije da potiču iz srednjeg veka – Klak u Rutošima,  Oštrik u selu Čelicama, Ostrovica na brdu Kitonji i Sokolac u Akmačićima.

Kada su oblasti Brankovića 1455. godine osvojile moćne Osmanlije i ova teritorija potpada pod tursku vlast. U jednom katastarskom popisu iz 1516. godine prvi put se pominje Nova Varoš, odnosno Varoš Iskender – paše. Pod imenom Nova Varoš pominje se 1528/ 30. godine. Iste godine pominje se pod imenom Selce i Iskender – pašina varoš. Ovi nazivi će se javljati i kasnije tokom XVI i XVII veka. Novu Varoš je osnovao bosanski sandžakbeg Iskender ( Sken – der ). Zahvaljujući osmanskoj kanun – nami iz 1516. godine znamo da je razlog formiranja NoveVaroši bio obezbeđivanje puteva u toj oblasti. U njoj su nastanjeni vojnici, čija je dužnost bila da nadoknade štetu u slučaju da neko pogine ili izgubi imetak u krugu njihove jurisdikcije. Tokom XVI veka u Novoj Varoši je dominiralo hrišćansko stanovništvo, da bi krajem istog i početkom XVII veka islamizacijom, verska struktura bila znatno promenjena u korist muslimanskog, ali „ samo u bazaru Nova Varoš „.

Od 1804. godine i početka Prvog srpskog ustanka, stanovnici ovog kraja izdržali su još jedan vek teških borbi, pobeda i poraza, da bi novembra 1912. godine Balkanskim ratovima konačno dočekali oslobođenje od osmanskih vlasti. U toku poznate Raoničke bune, koja je u novovaroškom kraju bila naročito intenzivirana od 1903. do 1905. godine, kao vođe ističu se Petronije Mandić iz Radojine, Novak Boričić iz Štitkova i Damjan Šaponjić iz Šipovika.

Posle perioda osmanske vladavine novovaroški kraj je u sastavu Kraljevine Srbije.

Razaranja tokom Prvog i Drugog svetskog rata ostavila su brojne posledice u ovom kraju. Do sredine XX veka stanovništvo Nove Varoši bavilo se uglavnom poljoprivredom, zanatstvom i ređe trgovinom, kada počinju da se otvaraju prva industrijska preduzeća koja su doprinela razvoju ovog kraja.

Danas naročitu pogodnost predstavljaju ogromni prostori pod šumom sa svojom florom i potencijalima za preradu drveta. Živopisni obronci Zlatibora, Zlatara i drugih planina novovaroškog kraja, lekovito i aromatično bilje, šumski plodovi, divljač, udaljenost od svih izvora zagađivanja čine ovo podneblje izuzetno atraktivnim i zanimljivim u tom smislu.