Kruševac -Grad Bogate Tradicije

Kruševac je grad bogate tradicije i sa viševekovnom istorijom, nekada srednjevekovna srpska prestonica, nalazi se u središnjem delu Srbije, na raskrsnici komunikacija koje su od pamtiveka presecale Balkan i spajale njegove periferne delove.

Kruševačka kotlina koja obuhvata kompozitnu dolinu Zapadne Morave prostire se između: Levča i Temnića, na severu, Župe, Kopaonika i Jastrepca, na jugu, Kraljevačke kotline i Ibarske doline, na zapadu.
Sa oko 65.000 stanovnika Grada i preko 145.000 stanovnika Opštine i 101 naseljem, privrednim resursima, razvijenim društvenim delatnostima i duhovnom nadgradnjom, Kruševac danas predstavlja ekonomski, administrativni, kulturni, zdravstveni, obrazovni, informativni i sportski centar od značaja za Rasinski okrug, Republiku Srbiju i Srbiju i Crnu Goru.

Kruševačka opština danas ima blizu 600 km puteva, gotovo 2.000 km vodovoda, 15 km toplovoda, oko 49.000 stambenih jedinica i, pored društvenih, oko 1300 privatnih preduzeća i 2.500 registrovanih samostalnih radnji u raznim oblastima. Bratski gradovi Kruševca su: Pistoja ( Italija ) , Krf ( Grčka ) , Sent – Andreja ( Mađarska ) , Kirijat Gat ( Izrael ) , Stara Zagora ( Bugarska ) , Rmniku Volčea ( Rumunija ) i Volgograd ( Rusija ) .
Svoj prestoni grad knez Lazar, po svemu sudeći, podiže u periodu između 1374, kada kao najmoćniji oblasni gospodar učvršćuje vlast na čitavoj osvojenoj teritoriji.

Kao grad Kruševac se prvi put pominje početkom 1387. godine, u povelji kojom knez Lazar potvrđuje ranije trgovačke privilegaje Dubrovčanima ( „ u slavnom gradu gospodstva mi Kruševcu “ ) .

Postoje dve legende koje govore o nazivu grada. Po jednoj, ime je dobio po brojnim kruškama koje su obilato rađale na ovim prostorima.
Po drugoj, po kamenu krušac, koji je vađen iz Morave i korišćen za građenje srednjevekovnog grada.

U vreme vladavine Turaka ( 1389 – 1833 ) Kruševac je nazivan Aladža hisar – šareno brdo, šareni grad, kakvim im se učinio zbog pitomih župskih predela sa brojnim modrim vinogradima po osojnim stranama, kao i zbog šarenog izgleda opekana crkvi i kamenim zidinama grada.
U narodnoj sveslovenskoj mitologiji Sveti Vid označava vrhovno, svevideće božanstvo. U srpskoj narodnoj tradiciji Vidovdan se obeležava kao dan Kosovskog boja 1389. godine. Stoga ga je srpska crkva od 1892. godine ozvaničila i uvrstila u svoje praznike, a posle proroka Amosa i svetog kneza Lazara. Najznačajniji praznik za grad Kruševac svakako je Vidovdan, duboko ukorenjen u svesti stanovništva kao dan logabije kneza Lazara u borbi za očuvanje svoje države i naroda. Proslavlja se sa svim obeležjima gradske slave, kao i Duhovi ili Sv. Trojica. Na Vidovdan se takođe svake godine u crkvi Lazarici daje pomen kosovskim, ali i svim drugim izginulim srpskim ratnicima u oslobodilačkim ratovima.

Spomenik kosovskim junacima predstavlja simbol Kruševca i najmonumentalnije delo nacionalne skulpture s početka XX veka.

Rad je znamenitog srpskog vajara Đorđa Jovanovića. Otkriven je na Vidovdan 1904. godine u okviru proslave stogodišnjice Prvog srpskog ustanka u prisustvu kralja Petra I Karađorđevića. Na svetskoj izložbi u Parizu, gde su skulpturalni elementi spomenika nastali i izlagani, Jovanović je 1900, godine, nagrađen Zlatnom medaljom I reda.

Kruševac je grad sporta, sa tradicijom koja se gradi gotovo čitav vek. Paralelno sa razvojem sporta nastajali su i izgrađivani brojni sportski objekti i tereni. Pored fudbalskog stadiona postoje: hala sportova sa 3 hiljade mesta u gledalištu; DTV „ Partizan “ ; zatvoreni bazeni ( kompleks od tri bazena ) koji uključuju i „ olimpijski “ i sistem otvorenih bazena ( takođe sa olimpijskim ) na kojima se organizuju i održavaju vrhunski vaterpolo susreti i međunarodne utakmice i KUP takmičenja; sedam teniskih terena i košarkaških igrališta kao i dva terena za fudbalske utakmice. Rečju, sportska zona ili pravo olimpijsko selo pod Bagdalom.

Plaže i kupališta u neposrednoj okolini Kruševca upotpunjavaju njegovu turističku ponudu. Reč je, najpre, o kompleksima bazena u samom gradu, zatim o jezerima na Jastrepcu i Ćelijama i mogućnosti koje nude dve reke, Rasina i Zapadna Morava.

Treba spomenuti i sportski aerodrom koji se nalazi na periferiji grada.